خانه ی ادب

وبلاگی برای دوستان نویسنده وشاعر

خانه ی ادب

وبلاگی برای دوستان نویسنده وشاعر

خانه ی ادب

وبلاگی برای دوستان نویسنده وشاعر و هر صاحب قلمی
از دوستان عزیزم می خواهم تا اگر مطلبی دارند به ایمیل بنده بفرستند تا به نام خودشان ثبت کنم.
منتظر شما هستم.

پربیننده ترین مطالب
نویسندگان
پیوندهای روزانه

چهل حدیث نفس

سه شنبه, ۲۴ شهریور ۱۳۹۴، ۰۱:۵۵ ب.ظ

قال علی علیه السّلام :

عجبت لمن ینشد ضالّته و قد اضلّ نفسه فلایطلبها؛

در شگفتم از کسى که اگر چیزى از او گم شود، فریاد برمى آورد

و حال آنکه خود را گم کرده و به دنبالش نمی گردد!

        

چهل حدیث از مولای یکتاپرستان امام پرهیزکاران امیرمؤمنان حضرت علی علیه السّلام که کلمه نفس در آنها آمده است.

قال امیرالمؤمنین علی علیه السّلام :

۱- الا عامل لنفسه قبل یوم یؤسه ؛ آیا کسى هست که براى (رشد و کمال) خود بکوشد، قبل از روز پشیمانى و گرفتارى خود.

۲- اکرم نفسک عن کل دنیئه ؛ خود را از تن دادن به پستى گرامى بدار.

۳- الکیس من عرف نفسه و اخلص اعماله ؛ زیرک کسى است که (استعدادهاى) خود را بشناسد و اعمال خود را خالص قرار دهد.

۴- العارف من عرف نفسه فاعتقها و نزهها عن کل ما یبعدها؛ عارف کسى است که خویشتن را بشناسد و نفس را از بدى ها آزاد کند.

۵- المغبون من غبن نفسه؛ ضررخورده کسى است که به خویشتن ضرر بزند.

۶- اعظم الجهل جهل الانسان امر نفسه ؛ بزرگ ترین جهل آن است که انسان خویشتن را نشناسد.

۷- ایّها النّاس تولّوا من انفسکم تادیبها؛ اى مردم ! خودتان مسئول ادب کردن نفس خود باشید.

۸- افضل الحکمه معرفه الانسان نفسه ؛ بزرگ ترین حکمت آن است که انسان داراى معرفه النّفس (خودشناسی) باشد.

۹- من حاسب نفسه ربح و من غفل عنها خسر؛ هر که حساب کار خویش را بکند، سود فراوان مى برد و هر که از آن غافل ماند، زیان فراوان برده است .

۱۰- اکثر النّاس معرفه لنفسه اخوفهم لربّه؛ هر که قدر خویش را بیشتر بشناسد، خدا ترس تر مى شود.

۱۱- من شغل نفسه بغیر نفسه تحیّر فى الظلمات ؛ هر از خویش به غیر خود بپردازد، در تاریکى ها متحیّر مى ماند.

۱۲- افضل العقل معرفه الانسان نفسه فمن عرف نفسه عقل و من جهلها ضلّ ؛ با فضیلت ترین عقل ، همانا خویشتن شناسى است . پس هر که خویشتن را شناخت ، به عقل مى آید و هر که نادان از او ماند، گمراه مى شود.

۱۳- نستعینه على هذه النّفوس ؛ ما براى مبارزه با نفس همیشه از خداوند کمک مى جوییم .

۱۴- عجبت لمن ینشد ضالّته و قد اضلّ نفسه فلایطلبها؛ در شگفتم از کسى که اگر چیزى از او گم شد، فریاد برمى آورد و عمرى است که خود را گم کرده و فریادش برنمى آید!

۱۵- الجاهل بقدر نفسه یکون بقدر غیره اجهل ؛ نادان به خویشتن ، درباره غیر خود نادان تر است .

۱۶- عجبت لمن یجهل نفسه کیف یعرف غیره ؛ در شگفتم از کسى که خود را نشناخته چگونه مى خواهد دیگری را بشناسد!

۱۷- لکنت اوّل حاکم على نفسک بذمیم الاخلاق ؛ همانا باید خودت باشى که فرمان نفس را به دست داشته باشى تا در خویشتن رذیلت هاى اخلاق را محکوم سازى .

۱۸- کیف یعرف غیره من جهل نفسه ؛ کسى که خود را نشناخته است ، چگونه غیر خود را مى شناسد.

۱۹- السّالک قد احیا عقله و امات نفسه ؛ همانا سالک ، زنده نگه مى دارد عقل خویش را و مى کشد نفسش را.

۲۰- کفى بالمرء معرفه ان یعرف نفسه ؛ انسان را همان بس از دانش که به خود آید و خود را بشناسد.

۲۱- خادع نفسک فى العباده و ارفق بها ؛ در بندگی خدا نسبت به نفس سیاستى ظریف اعمال و با آن مدارا کن (نفست را در عبادت،‌ فریب بده و با آن کنار بیا).

۲۲- کفى بالمرء جهلا ان یجهل نفسه ؛ نادانى انسان همان بس که در خود فرو نرود.

۲۳- من عرف اللّه توحّد و من عرف نفسه تجرّد و من عرف الدّنیا تزهّد؛ هر که خدا را شناخت ، یکتا جو و یکتاشناس و یکتاپرست و به یکتا عاشق مى شود و هر که نفس را شناخت ، چنان با خود کار مى کند که از زمره مجرّدات مى گردد و کسى که حقیقت دنیا را شناخت ، در همه شئون زندگى ، اهل زهد و تقوا مى شود.

۲۴- من عرف نفسه جاهدها؛ هر که نفس خویش را شناخت ، همانا مشغول مبارزه با او مى شود.

۲۵- من جهل نفسه اهملها ؛ هر که نادان از خود ماند، نفس را مهمل و بى فایده مى گذارد؛ زیرا پى نبرده چه استعداد و سرمایه اى در دست اوست .

۲۶- من عرف نفسه عرف ربّه ؛ هر که خود و شئون وجود خویشتن را شناخت ، مى تواند از این راه به شئون الهى پى ببرد و او را بشناسد.

۲۷- من عرف نفسه جلّ امره ؛ هر که نفس را شناخت ، کار مهمّى کرده و مسأله شناخت او خیلى بزرگ است .

۲۸- من جهل نفسه کان بغیر نفسه اجهل ؛ هر که نادان نفس خویش است ؛ او به غیر خویش نادان تر مى باشد.

۲۹- من عرف نفسه فهو لغیره اعرف ؛ خود آگاه ترین شما، همانا به غیر خود آگاه تر است .

۳۰- من عرف نفسه فقد انتهى الى غایه کلّ معرفه و علم ؛ کسانى که معرفه النّفس دارند، به نهایت هر معرفت و دانشى رسیده اند.

۳۱- اللّه اللّه فى الجهاد باموالکم و انفسکم و السنتکم فى سبیل اللّه ؛ خدا را خدا را، درباره جهاد و کوشش به وسیله ثروت و اموال خود و فداکارى نفوس خودتان در راه خدا.

۳۲- رحم اللّه امرء عرف قدره ؛ خدا رحمت کند آن کس را که قدر خویش را بداند و بشناسد.

۳۳- من لم یعرف نفسه بَعُد عن سبیل النّجاه و خبط فى الضّلال و الجهالات؛ هر که خود را نشناخت ، از راه نجات دور مى ماند و در نادانى ها و گمراهى ها در مى ماند.

۳۴- معرفه النّفس انفع المعارف ؛ معرفت نفس، در میان معارف انسانى سودمندترین معرفت است .

۳۵- نال الفوز الاکبر من ظفر بمعرفه النّفس ؛ کسى که به معرفه النّفس دست یافته است به رستگارى و فوز بزرگ مى رسد.

۳۶- و خلق الانسان ذا نفس ناطقه ان زکاها بالعلم و العمل فقد شابهت جواهر اوائل عللها و اذا اعتدل مزاجها و فارقت الاضداد فقد شارک بها السّبع الشّداد؛ در میان موجودات ، انسان به گونه اى آفریده شده که داراى نفس ناطقه و استعداد انسانى مى باشد و اگر این نفس ناطقه را به علم و عمل تزکیه کرد، شبیه جوهره هاى اوّلیّه اش مى شود و با کار هفت آسمان محکم شرکت مى کند.

۳۷- عباداللّه انّ من احبّ عباداللّه الیه عبدا اعانه اللّه على نفسه ؛ همانا یکى از محبوب ترین بندگان نزد خدا، بنده اى است که خداوند او را بر مبارزه با نفسش کمکش کند.

۳۸- لاتجهل نفسک فانّ الجاهل معرفه نفسه جاهل کل شىء؛ از خویش نادان نمان ، زیرا نادان از خود، به هر چیز نادان است .

۳۹- عباد اللّه زنوا انفسکم من قبل ان توزنوا و حاسبوها من قبل ان تحاسبوا؛ بندگان خدا! خویشتن را بسنجید قبل از آن که شما را بسنجند و به حساب خویش برسید قبل از آن که در قیامت به حساب تان برسند.

۴۰- اعدا عدوّک نفسک الّتى بین جنبیک ؛ دشمن ترین دشمنان تو، همانا نفس امّاره بالسّوء توست که در میان دو پهلوى تو قرار دارد.

  • امیرمحمد اسماعیلی

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی